تاریخچه هیپنوتیزم و انجمن علمی هیپنوتیزم بالینی ایران
با پایان یافتن قرون وسطی، در قرن ۱۸ که زمینههای آگاهی انسان از علم فراهم میگردید Mesmer پزشک اتریشی که به غلط تصور میکرد انسان واجد مغناطیس است، نقش تأثیرگذاری بر بیماران از طریق تلقین را نشان داد. در یکصد سال اخیر که آگاهی انسان از آناتومی و فیزیولوژی ارگانیسم انسان گسترش یافته به بسیاری از مجهولات در خصوص مغز و رابطه آن با سایر اعضا پاسخ داده شده، و نهایتاً در ۵۰ سال اخیرEvidence based medicine تأثیر مسلم ذهن بر بروز یا درمان بیماریها و افزایش یا کاهش درد را تأیید نموده است. از جمله این موارد شناخت نوروپسیکوفیزیولوژی مغز در پدیده طبیعی هیپنوز و استفاده ارزشمند بالینی از آن در درمان بسیاری از بیماریها است که گاه حتی راهکارهای دیگر درمانی به قدر آن مؤثر شناخته نشده است.
گرچه تا سال ۱۹۹۶ میلادی هیپنوتراپی جزء درمانهای آلترناتیو پزشکی ذکر میشد ولی از آن ببعد بعنوان یک روش مستقل درمانی در طب کلاسیک طبقهبندی گردید (kaplan & sasock’s of psychiatry,1996, p.829) از سال ۲۰۰۰ میلادی، ( Comprehensive Textbook of Psychiatry kaplan & sadock’s) صفحه ۲۱۲۸ و همان تکست چاپ ۲۰۰۵ صفحات ۲۵۶۷-۲۵۴۸، هیپنوتراپی را در گروه دیگر درمانهای کلاسیک طبقه بندی نموده. علاوه بر آن بر اساس تکستهای متعدد در تخصصهای مختلف پزشکی، استفاده از هیپنوز توسط پزشکان در درمان بیمارهای داخلی مانند IBS همچنین جراحیهای کوچک، استفراغهای ناشی از شیمیدرمانی (طب داخلی Harrison چاپ ۲۰۰۵ صفحه ۷۰) و نیز زایمانهای بیدرد و دندانپزشکی بخصوص در مواردی که بدلایل مختلف امکان بیحسی یا بیهوشی وجود ندارد، مبتنی بر موازین علمی است.
متأسفانه با گذشت دو قرن از زمان مسمر تاکنون، درمانگران غیر پزشک و غیر عالم و بعضاً بیسواد و معمولاً شیاد با سوء استفاده از این پدیده طبیعی وارد حیطه درمان شده و اثرات سوء و نابجای دخالت غیر قانونی خود را بر نام هیپنوز باقی گذاردهاند. متأسفانه کشور ما نیز از این تهاجم مصون نمانده و افرادی از قبیله فوق با استفاده ناصحیح و طبیعتاً بدون هدفمندی بالینی مبتنی بر علم و گاه حتی سوء استفادههای اخلاقی، از این خصوصیت پسیکوفیزیولوژیک و کاربرد علمی از آن، تاریخچهای از نابسامانی و ناهنجاری را از هیپنوتیزم بر جای گذاشته و صدمات فراوانی را بر مردم بیگناه کشورمان وارد نمودهاند بنحوی که بعضاً حتی نوامیس آنان از تعرض مصون نمانده است.
بر این اساس با تفکر سامان بخشی این آشفته بازار که صدماتش بر مردم خوب کشورمان اثبات شده بود و متولی آن کسی جز پزشکان متخصص، عالم و متعهد نمیتوانست باشد در سال ۱۳۶۸ انجمن علمی هیپنوتیزم با اخذ مجوز از وزارت کشور تأسیس گردید و در سال ۱۳۸۰ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با توجّه به اساسنامه انجمن، انجمن علمی هیپنوتیزم بالینی را در حیطه امور پزشکی تأیید و پروانه فعالیت آن را صادر نمود. توضیح آنکه اعضاء هیأت مدیره انجمن را ۸ پزشک و دندانپزشک اغلب متخصص در رشتههای گوناگون پزشکی تشکیل میدهند که در حال حاضر اغلب با درجه استاد، دانشیار و استادیار ازاعضاء هیأت علمی دانشکدههای پزشکی میباشند.
در طی سالهای گذشته، انجمن موفق به آموزش هیپنوتیزم علمی و هیپنوتراپی بالینی توسط متخصصین پزشکی و اغلب اعضاء هیأت علمی دانشگاهها به صدها پزشک شده و به این ترتیب دست افرادی را که فاقد هرگونه صلاحیت لازم در برقراری ارتباط درمانی به بیمار بوده و اقدام به هیپنوتراپی غیر علمی بر خلاف اصول اخلاقی و احترام به انسان در اماکن پنهان و آشکار ولی غیر قانونی مینمودند، قطع کرده و با کانالیزه نمودن این روش درمانی به پزشکان واجد شماره نظام پزشکی و ارائه آموزش هیپنوتیزم علمی به آنان، این مهم را متعهدانه و پایمردانه مدیریت نموده است.
انجمن علمی هیپنوتیزم بالینی جمهوری اسلامی ایران جز با تعهد و اخلاق پزشکی و مبتنی بر موازین علمی و احساس مسئولیت، نسبت به سامان بخشی نابسامانیهای موجود در این حیطه نیت دیگری نداشته و هیچگونه منافع مادی یا سیاسی بر اعضاء حقیقی و نام حقوقی آن مترتب نمیداند.
نهایتاً بسیار متأسفم که علیرغم وجود مبانی متعدد علمی و کاربرد گسترده هیپنوتراپی علمی در مراکز علمی جهان مترقی و مقالات متعددی که در مجلات علمی جهانی در این زمینه چاپ میشود و نیز علیرغم سوء استفادههایی که توسط افراد فاقد صلاحیت از غیر پزشکان و یا پزشکان فاقد اطلاعات لازم میشود، برخی همکاران پزشک و تأسف بارتر برخی همکاران روانپزشک بجای آنکه به سامان بخشی نابسامانیها و حذف سوء استفادهها اصرار بورزند اصرار بر ادامه حضور تفکر مسمریسم و انکار مبانی روش هیپنوتراپی علمی دارند. بدیهی است تفکر و تصمیم متعهدانه مسئولان عالم کشور تکلیف را روشن خواهد کرد.
برگرفته از سایت انجمن علمی هیپنوتیزم بالینی ایران